Prawo spadkowe mówi, że przy ustalaniu spadkobierców i zakresu dziedziczenia pierwszeństwo ma wola wyrażona w testamencie przed zapisami ustawowymi, zatem jeśli testator przekazał swój majątek jednej, wybranej przez siebie osobie z pominięciem innych krewnych, jego wola musi zostać zrealizowana. Jednak na wypadek tego rodzaju sytuacji, w celu ochrony interesów osób, które z mocy ustawy uczestniczyłyby w procesie dziedziczenia, a zostały pominięte w testamencie, powołano konstrukcję prawną zwaną zachowkiem.

Małoletnim dzieciom przysługuje prawo do wyższego zachowku.Zachowek to świadczenie pieniężne, do którego uprawnieni są w pierwszej kolejności małżonek, dzieci i wnuki spadkodawcy, którzy nie zostali uwzględnieni w zapisie spadkowym bądź ich udział został znacznie zaniżony. Roszczenie takie adresowane jest do spadkobiercy lub obdarowanego, ponieważ o zachowku możemy mówić także w kontekście darowizny, to jest na przykład w sytuacji, kiedy tylko jeden z potencjalnych spadkobierców otrzymał w wyniku darowizny nieruchomość, a pozostali ustawowi spadkobiercy czują się tym pokrzywdzeni. Jednak w przypadku darowizny istnieją różne uwarunkowania, które mogą powodować, że nie jest ona włączana do masy spadkowej, nie podlega zatem prawu do zachowku.

Kto ma prawo do większego zachowku? Kodeks cywilny określa generalnie kwotę zachowku jako połowę sumy, która przysługiwałaby w wyniku dziedziczenia ustawowego. Jednak w przypadku osób trwale niezdolnych do pracy i małoletnich dzieci, może ona wynieść do 2/3 potencjalnego udziału spadkowego. Poza tym, do obliczenia wysokości zachowku bierze się pod uwagę otrzymane wcześniej od spadkodawcy darowizny, z wyjątkiem zupełnie drobnych, przyjętych zwyczajowo w danym środowisku i dokonanych ponad 10 lat wstecz oraz innego rodzaju rekompensaty, czy na przykład specjalne i wyjątkowo wysokie stypendia na naukę. Jeżeli spadkobierca nie chce dobrowolnie wypłacić należnego zachowku, należy wystąpić na drogę sądową w ciągu 5 lat od ogłoszenia testamentu, później bowiem roszczenie ulega przedawnieniu.

Tak więc, żeby ustalić, kto ma prawo do większego zachowku, należy najpierw zdefiniować wartość masy spadkowej, a następnie określić, jakiej wartości udziały w spadku posiadaliby poszczególni spadkobiercy. Wysokość zachowku będzie stanowiła połowę wartości działu spadku przypadającego na daną osobę, a w przypadku małoletnich dzieci i osób trwale niezdolnych do pracy, do 2/3 wartości udziału. Dla określenia wysokości zachowku nie ma natomiast żadnego znaczenia sytuacja materialna osoby, która się o niego ubiega. Prawa do zachowku nie mają osoby, które na mocy umowy zrzekły się prawa do dziedziczenia, które odrzuciły spadek, zostały uznane za niegodne lub zostały wydziedziczone.

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *